از هفته دیگه مدارس، دانشگاه ها و موسسات آموزشی شروع به کار می کنن و قشر بزرگی از جامعه باید در کلاسای خود حاضر شن. اگه احساس می کنین که اصلا دوست ندارین به مدرسه برگردین و روزای سرد و کوتاه پائیز و شروع دوره تحصیلی موجب غمگین شدنتون می شه، باید بدونین که تنها نیستین.
به گفته محققان و کارشناسان، فصل هزاررنگ پائیز می تونه بر شدت اضطراب و افسردگی دامن بزنه.
اما فکر کردین که به چه دلیل پاییز اینجور اثری بر ما می گذارد و چیجوری می توان بر این افسردگی غلبه کرد؟
کال استرود، یه جوون ۲۵ ساله ساکن لندن که از مشکل عاطفی فصلی (SAD) رنج می بره، در این رابطه می‌گوید: «هر سال به خود می گویم که این آخرین زمستانیه که من در انگلستان می مونم. همین روزای آخر تابستون هم به نظرم تاریک تر و سردتر از قبل می آیند و درست در همین ایامه که احساس افسردگی و کمبود انرژی می کنم.»
مشکل عاطفی فصلی، یعنی وضعیتی که باعث بی حس و حالی و حتی افسردگی در طول فصلای پاییز و زمستون می شه.
بد نیس اشاره کنیم که به گفته انجمن ملی بهداشت بریتانیا، یه نفر از هر ۱۵ نفر در بریتانیا از اواخر شهریور ماه تا اوایل فروردین دچار مشکل عاطفی فصلی می شن.
اشخاصی که به طور جدی‌تر از این مشکل رنج می برن، طی ماه‌های پاییز و زمستون حتی در انجام کارای عادی زندگی خود هم دچار مشکل می‌شن. دلیل اونم کمبود نور، کم شدن دمای هوا و برگشت به رفتارای عادی روزمره اعلام شده.
سازمان اضطراب کشور انگلستان که یه خیریه بهداشت روانی هم حساب می شه، در این رابطه بیان داشته که انتظار میره در ماه سپتامبر تلفن های بیشتری دریافت کنه.
این سازمان هم اینکه می‌گوید وقتی که هوا آفتابیه تعداد بسیار کمتری با این خیریه به خاطر اضطراب و افسردگی‌شون تماس می‌گیرند.
اصلا روحیه ندارم!
کال که در اول مطلب بهش اشاره کردیم، در موسسه خیریه بنیاد بهداشت روانی کار می کنه و شش سال پیش که واسه تحصیل به آمریکا رفته بود مشکل فصلی عاطفی‌اش تشخیص داده شد.
اون می‌گوید: «وقتی که در سن دیه‌گو بودم و می خواستم واسه تعطیلات کریسمس به خونه بروم، یهو حال و روزم خراب شد و احساس کردم دیگه انرژی کافی واسه انجام هیچ کاری رو ندارم. قرار بود اون روزا بهترین و شادترین روزای زندگی ام در کنار خونواده باشه، اما تا عصر در رخت‌خواب می‌ماندم و هیچ انگیزه ای واسه انجام هیچ‌کاری نداشتم.»
گمانه‌زنی‌ها بر این اساسه که در مشکل عاطفی فصلی، کمبود نور بر بخشی از مغز اثر می گذارد که بر سطح خواب و انرژی حکمرانی می کنه.
کال در نظر داره با فرا رسیدن ماه سپتامبر (اواسط شهریور ماه) که بیماریش شدید شدن می شه، هر روز دست‌کم ۴۵ دقیقه رو در کنار یه جعبه نور بگذرونه تا شاید بدین وسیله، علایم این مشکل تا حدی تخفیف یابد. البته ایشون اقرار می کنه که فرصت کافی واسه این کار نداره و شاید بهتر باشه از تلقین انرژیای مثبت و فکرا مورد پسند واسه کاهش نشونه های مریضی‌اش بهره بگیره.
مثلا ایشون بیان داشته: « این هفته حتی در راه رفتن به سر کار فکر می کردم که امروز چه روز خوبیه و همین باعث بهتر شدن حالم شد.»
برگشت به مدرسه
حتی واسه کسایی که اینجور اختلالی ندارن، ماه مهر می تونه به خاطر شروع دوباره مدرسه و شلوغ تر شدن محل کار، با سختی و استرس زیادی همراه باشه.
هم اینکه، روزا کوتاه شده و هوا هم رو به سردی میذاره و همین عوامل دست در دست هم باعث بد شدن حال عمومی تعدادی از افراد می شه.
مدیر اجرایی انجمن اضطراب انگلستان، خوبی لیدبتر، در این رابطه میگه: «ما هر سال تماشاگر این هستیم که در تابستون واقعا حال مردم بهتره.»
ایشون هم اینکه اضافه: «وقتی هوا آفتابیه مردم انعطاف پذیرتر رفتار می کنن و حس می کنن بهتر می تونن با مشکلات کنار بیان. در روزای گرم تابستون، ترافیک کمتر و فضا آروم تره. پاییز باعث می شه تا افراد یه جور حسرت به آخر رسیدن تابستون رو در دل خود احساس کنن، مخصوصا اگه برنامه هاشون به صورت دلخواه محقق نشده باشه.»
خانوم لیدبتر می گوید: «حتی اگه چندین سال از زمان تحصیل ما گذشته باشه، بازم با نزدیک شدن به ماه مهر ممکنه دچار اضطراب بشیم.»
البته این مشکل خیلی هم بد و بزرگ نیس، به گفته روانشناسا، آدم به روزمرگی و تکرار عادت می کنه چون به موجب اون می تونه به کارای خود نظم و سازمان ببخشد و این فرصتی به آدم میده تا در کنار مردم باشه.
دکتر شریلین تامپسون، مشاور روانشناس، هم در این رابطه بیان داشته: «پس از یه دوره استراحت، استرس شروع سال تحصیلی جدید یا شلوغ تر شدن خیابانها و فضای کار تا حدی رو مخه. اما در کنار اون، فرد دوباره به عادات سالم روی می آورد و زندگی نظم بیشتری پیدا میکنه. اما اگه در روزمرگی گرفتار شید، ممکنه وضع از اینم بدتر می تونه بشه. اما به عنوان فرصتی واسه تغییر امور هم میشه به اون نگریست.»
اون پیشنهاد می کنه که واسه خود یه رقابت تازه دست و پا کنین یا به خودتون قول بدین که بازم در فصل جدید هم به انجام تفریحات و فعالیتای تابستونی ادامه بدین.
ایشون اضافه: «عادتهای سالم و دوستی هایی که معمولا حالتون رو خوب می کنه رو واسه خودتون حفظ کنین.»
دکتر کامیلا روزان، روانشناس بالینی، در این رابطه بیان داشته: «در طول تابستون مردم بیشتر در تعطیلات و سفر هستن. از این رو پاییز فرصت خوبی واسه دید و بازدید و دوستی با دوستان و فامیله.» ایشون باور داره که بهتره از قبل واسه این روزا برنامه ریزی کنین و وقت خود رو با باشگاه و صله رحم پر کنین.
به این خاطر که روزا کوتاه تر هستن، شاید فرصت چندانی واسه بیرون رفتن وجود نداشته بشد، پس بهتره واسه تفریحات خونگی برنامه ریزی داشته و از این فرصت واسه بهبود زندگی بهره بگیرین.
کال داستان ما هم تلاش می کنه خوب غذا بخوره و به تغذیه اش اهمیت بیشتری بده.
اون می‌گوید: «بعضی روزا احساس می کنم انرژی غذا پختن ندارم و دوست دارم غذاهای آماده چرب و پر از کربوهیدرات بخورم. اما امسال تلاش می کنم در روزای تعطیل آخر هفته وقت گذاشته و واسه روزای هفته غذا آماده کنم.»