مقاله علمی با منبع : منزلت اهل‌بیت (علیهم السلام) در نگاه ابن‌حنبل و ابن‌تیمیه- قسمت ۳۹
اکتبر 7, 2020او در ادامه ادعای نادرست و غیر مستند خود می گوید:
برای علی در آخر عمرش روشن شد که اگر رفتاری غیر از آنچه انجام داده بود انجام می‌داد به‌صواب نزدیکتر بود و برای او فتواهایی است در برخی از برخی دیگر عدول کرده است.[۸۰۰]
سپس به مواردی دیگر استشهاد می‌نماید که در مورد امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) فاقد سند است.
حسن به برادرش حسین وصیت کرد از اهل عراق اطاعت نکند و در امر خلافت مطالبه نداشته باشد. به‌این مطلب ا‌بن‌عمر و ا‌بن‌عباس و دیگران که دوست او بودند اشاره کرده‌اند. نظر آنها این بود که به مصلحت حسین و مسلمانان نیست که به‌سوی عراقیها برود و دعوت آنها را اجابت کند.این نظر به مصلحت او و مسلمین بود ولی او به آنچه خود صلاح می‌دانست عمل کرد و نظر و اجتهاد گاهی درست و گاهی خطا می‌کند.[۸۰۱]
ادعای بدون دلیل ابن‌تیمیه مایه تاسف است. امام علی (علیه السلام) مثل رسول خدا (صلی الله علیه و آله) که از ماجراهای ناراحت کننده امت ناراحت می‌شد و بر او گران می‌آمد،[۸۰۲] از برخی حوادث پیش آمده با کارشکنی عده‌ای رخ داده بود ناراحت بودند و این امر به پشیمانی ناشی از خطای رفتاری مربوط نمی‌شود.
۱۱-۴- مفضول بودن علی (علیه السلام) نسبت به خلفای قبل:
ابن‌تیمیه در نگاهی تفریطی در مورد فضایل علی (علیه السلام) و تقدم دیگران بر ایشان مطالبی می‌نویسد که مغایر نظر عده‌ای از دانشمندان اهل‌سنت است. از آنجائیکه برخی فضایل اهل‌بیت (علیهم السلام) در منابع فریقین آمده و تقدم و فضل دیگران بر اهل‌بیت (علیهم السلام) تنها در تعدادی از منابع اهل‌سنت آمده است لذا امور اتفاقی بر امور اختلافی ارجح است و بیشتر قابل اعتماد می‌باشد.
او در مورد کسی که به‌عنوان اولین نفر ایمان آورد و مسلمان شد گرفتار تشویشهای بی مورد شده است.
مردم در اینکه چه کسی اول اسلام آورد اختلاف دارند. مطابق نظری ابوبکر در اسلام آوردن سابق است و طبق نظر دیگری علی قبل از ابوبکر اسلام آورد. [۸۰۳]
ابن‌تیمیه در اینجا وارد اظهار نظر می‌شود و می‌گوید:
علی موقع اسلام آوردن در صغر سن بود و در درستی اسلام آوردن کودک بین علما اختلاف وجود دارد ولی نزاعی در کاملتر و نافعتر بودن اسلام ابوبکر نیست پس اسلام او به‌اتفاق علما در سبقت واجد کمال است و در نظر دیگر ابوبکر در اسلام آوردن علی الاطلاق سابق است. [۸۰۴]
ابن‌تیمیه در عبارتهای بعدی از‌این موضع سخت گیرانه در مورد اسلام علی (علیه السلام) در اوان شروع دعوت اسلام دست بر می‌دارد و سبقت در اسلام ایشان را تایید می‌کند و به مقوله صغر سن نمی‌پردازد و به‌صورت مطلق دعوی فوق را تایید می‌کند: «فان علیا من اول من اسلم». [۸۰۵]
قرطبی متوفای ۴۶۳ که مقدم بر ابن‌تیمیه است و به زمان سلف نزدیکتر است در کتاب الاستیعاب نظر مخالف ابن‌تیمیه دارد. او معتقد است علی بن ابی طالب اولین کسی است که اسلام آورد. [۸۰۶]
خوارزمی متوفای ۵۶۸ در حدیثی از قول رسول الله (صلی الله علیه و آله) به‌فضل تقدم علی (علیه السلام) در اسلام تاکید می‌کند. حضرت خطاب به فاطمه (سلام الله علیها) می‌فرماید:
آیا رضایت نمی‌دهی که تو را به زوجیت کسی در بیاورم که در میان امت من بهترین و از همه مقدم در اسلام و در علم از همه عالمتر و افضل آنها در حلم است و فرزندانت سرور جوانان اهل بهشت باشند؟. [۸۰۷]
با تغییر مختصری در عبارت که مخل معنای فوق نیست حدیث را بلاذری در انساب الاشراف نقل کرده است. [۸۰۸]
قرطبی بر اساس احادیث منقول به‌صورت مطلق می‌نویسد: « اولین کسی که از میان مردان به خدا و پیامبرش محمد (صلی الله علیه و آله)ایمان آورد علی بن ابی طالب بود». [۸۰۹]
او از قول زید بن ارقم نقل می‌کند: «اولین کسی که بعد از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به خدا ایمان آورد علی بن ابی طالب بود». [۸۱۰]
قرطبی مطابق حدیث ا‌بن‌عباس به نماز خواندن علی (علیه السلام) با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) که از نشانه‌های ایمان و بندگی خدا است تصریح می‌کند و می‌نویسد: «علی اولین فرد از میان عرب و عجم است که با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نماز خواند». [۸۱۱]
«طبق حدیث سلمان اولین فرد این امت که وارد حوض کوثر می‌شود اولین مسلمان است که علی بن ابی طالب است». [۸۱۲]
سلمه بن کهیل از حبه العرنی نقل می‌کند که گفت از علی (علیه السلام) شنیدم که فرمود: «انا اول من صلی مع رسول الله»(صلی الله علیه و آله). [۸۱۳]
نسائی روایت را در کتاب خصائص امیرالمومنین ذکر نموده است. [۸۱۴]
قرطبی حدیثی را از سالم بن ابی الجعه نقل می‌کند که نافی اول مسلمان شدن ابوبکر است. او می‌گوید از ابن‌حنفیه پرسیدم‌آیا ابوبکر اول کسی بود که مسلمان شد او جواب داد، خیر. [۸۱۵]
صاحب کتاب استیعاب در جمع بین اقوال نتیجه می‌گیرد: «نظر صحیح این است که ابوبکر اول کسی است که اسلام خود را ظاهر کرد». [۸۱۶]
ابن‌عساکر در تاریخ دمشق تقدم علی (علیه السلام) را تایید می‌کند: «علی در هشت سالگی اسلام آورد». [۸۱۷] نسائی روایتی را نقل می‌کند که متضمن چندین خصلت از جمله اقدمیت حضرت علی (علیه السلام) در نماز خواندن است. «علی فرمود: من عبدالله، برادر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و صدیق اکبر هستم کسی بعد از من این مطلب را نمی‌گوید مگر دروغگو، هفت سال قبل از مردم نماز خواندم». [۸۱۸]
ابن‌عساکر عدم پرستش بت را از فضایل علی (علیه السلام) نسبت به دیگران می‌داند. علی به‌خاطر کوچکی سن هرگز بت پرستش نکرد. [۸۱۹]
مجاهد نماز خواندن علی را در ده سالگی تایید می‌کند. [۸۲۰]
انس بن مالک نقل می‌کند روز بعثت دوشنبه بود و علی (علیه السلام) روز سه شنبه مسلمان شد. [۸۲۱]
حبه العرنی می‌گفت از علی شنیدم که فرمود: «من اولین مسلمان یا نماز گزار با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بودم». [۸۲۲]
روایت دیگری از زبان علی (علیه السلام) نقل شده است که تقدم اسلام ایشان را اثبات می‌کند: «انا اول من اسلم». [۸۲۳]
نسائی روایت را از قول زید بن ارقم نقل می‌کند: «اول من اسلم مع رسول الله (صلی الله علیه و آله) علی بن ابی طالب». در روایت دیگر می‌گوید: «اول من اسلم علی». [۸۲۴]
قندوزی با ذکر احادیث متعدد به اقدمیت علی (علیه السلام) در اسلام و نماز خواندن او با رسول خدا (صلی الله علیه و آله) در اوان دعوت به اسلام تاکید می‌کند. [۸۲۵]
برخی نیز در تلاش برای جمع اقوال، معتقدند به‌صورت مطلق اول مسلمان علی بود و اولین مسلمان از مردان ابوبکر بود.
ابن‌کثیر بعد از ذکر چند قول‌اینگونه بین آنها جمع می‌کند:
گفته می‌شود اولین مسلمان علی بود. نظر درست این است علی از میان نوجوانان اولین نفری بود که اسلام آورد همانگونه که خدیجه اولین مسلمان از میان خانمها و زید بن حارثه اولین نفر از میان موالی و ابوبکر اولین مرد از مردان آزاد بود. [۸۲۶]
ابن‌کثیر در رویکردی منطقی تقدم اسلام علی (علیه السلام) و حضرت خدیجه (سلام الله علیها) را به‌خوبی توجیه می‌کند:
سبب مسلمان شدن علی در نوجوانی این بود تحت سرپرستی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بود… لذا وقتی حضرت به‌حق به نبوت و رسالت بر انگیخته شد خدیجه و اهل‌بیت که علی در میان آنان بود ایمان آوردند.[۸۲۷]
| برای دانلود متن کامل این فایل به سایت torsa.ir مراجعه نمایید. |
